13 Ιαν 2014

Αμπελώνας ή Ρώμεσι(ον) Ηλείας και Αρχαία Ιερά Ολυμπία οδός.


Μοιραίο έγκλημα η αλλαγή άνευ τεκμηρίωσης ονομάτων η τοπωνυμιών.
Θέλω να θέσω εδώ το ζήτημα της μετονομασίας του Αμπελώνα (Πύργου) στο προγενέστερο Ρωμέσιον, 
Ως κακώς μετονομασμένο, όταν αυτό έγινε. Θεωρώ το προηγούμενο όνομα όχι μόνο Ελληνικό είναι αλλά και ιστορικόν, έχων τις ρίζες του στην Ρωμαϊκή εποχή. Μετά από σχετική μου ιστορική και γεωγραφική έρευνα το χωριό ή η τοποθεσία ευρίσκετο επάνω στον άξονα της "Πεδινής Ιεράς οδού των Ολυμπίων" η οποία
οδός επίσης συνέδεε το λιμάνι της Ολυμπίας που εβρίσκετο εκείνη την εποχή στον σημερινό Άγιο Ανδρέα (το Ομηρικό Δυσπόντιον) ή την Σκαφιδιά (Φειά), όταν το επέτρεπαν οι καιροί. 
Η οδός αυτή δεν ήταν ή συντομότερη αλλά ήταν η αμαξωτή, η πλέον ασφαλής και η πιο εύκολα προσβάσιμη, γιατί προσέφερε σταθερό έδαφος για τις άμαξες και άφθονα σημεία με καθαρό πηγαίο νερό για τα ζώα. Εκείνη την εποχή η Ηλεία δεν είχε την μορφή που έχει σήμερα, οι σημερινές πεδιάδες μας ήταν λιμνοθάλασσες ή βάλτοι, έτσι σε πολλά μέρη, ενώ η θάλασσα ήταν αρκετά κοντά στην Ολυμπία, στα σημεία αυτά ήταν αβαθής και ήταν αδύνατη η αποβίβαση ανθρώπων και αρμάτων εκεί. Έτσι η απο-επιβίβαση γινόταν στον Άγιο Ανδρέα και από εκεί ξεκινούσε ο κύριος αμαξωτός  δρόμος της Ολυμπίας και περνούσε από τις τοποθεσίες: Κορακοχώρι, Λεβεντοχώρι, Σκαφιδιά, Μυρτιά, Χανάκια (εδώ έσμιγε με την πεδινή Ιερά οδό Ήλιδας-Ολυμπίας), Ξυλοκέρα με την Πιέρα πηγή, Βούναργο, Κατσαρού, Πράσινο (Λέτρινα, Ναός Αλφειαίας Αρτέμιδος), Κουζούλι, Ρώμεσι, Χαριά όπου εκεί ενωνόταν με την Ορεινή οδό(Ηλιδας-Ολυμπίας), μετά Μαγούλα, Λαντζόι, Ηράκλεια, Πουρνάρι, Πελόπιο, Πλάτανος, Ολυμπία. Ο δρόμος αυτός ήταν η κύρια εμπορική οδός των Ηλείων και γεμάτη με καταστήματα και πορνεία, όπως αναφέρουν αρχαίοι περιηγητές. Εκεί γινόταν όλο το εμπόριο, σε ότι είχε σχέση με τις ανάγκες σε τροφή, πόση, διαμονή, θυσίαση κλπ των χιλιάδων των επισκεπτών που έφταναν ακτοπλοϊκά στην Ηλεία.
Το μήκος της ήταν περίπου 45 χιλιόμετρα και ο σημερινός Αμπελώνας και τότε Ρωμαίσιον ή Ρωμέσιον ή Ρώμεσι { Ρωμαίων + Μέση } είναι ακριβώς στο μέσον αυτής της οδού. Δηλαδή στο μέσον της Ρωμαϊκής οδού, στο μέσον της διαδρομής που έκαναν οι Ρωμαίοι θνητοί και αυτοκράτορες μαζί με τους άλλους Έλληνες, για να φτάσουν από το λιμάνι στην Ολυμπία και τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Οι Ρωμαίοι που είχαν εκτελέσει εκατοντάδες μεγάλα έργα στην επικράτεια τους είχαν επισκευάσει και συντηρήσει αυτόν τον δρόμο και είχαν φτιάξει αρκετές γέφυρες στους χειμάρρους όπου περνούσε. Ειδικά όταν αυτοκράτορες και άλλοι αξιωματούχοι έφταναν στην Ηλεία, για να λάβουν μέρος στους αγώνες οι ίδιοι ή με τα άρματά τους. 
Κατά την άποψή μου η απώλεια του ονόματος ισοδυναμεί με την απώλεια της ταυτότητας, της Ιστορίας μας,.
Επειδή δε τελευταία συζητιέται να ανακατασκευασθεί αυτή η "Ιερά Ολυμπία Οδός" σε χάραξη, πολύ άσχετης από την πραγματική. Θα είναι κρίμα και έγκλημα μεγάλο να μην περνά από το Ρώμεσι(ον), και το χωριό να χάσει ίσως την μία και μοναδική ευκαιρία που του δίνει αυτή η αυθεντική ιστορική ονομασία του.
Να βρεί την ταυτότητά του και να αξιοποιηθεί, ακόμη και τουριστικά. 

Σχετικά τώρα μέ τα επώνυμα, που έχουν ως ρίζα τοπονύμια της περιοχής μας όπως :


Ρώμεσης, Κουζούλης, Λαμπέτης,  και πολλά άλλα. Που συναντάμε σε πολλά μέρη συνήθως εκτός Ηλείας.
 Αυτά δημιουργήθηκαν  κυρίως κατά την δεύτερη Φραγκοκρατία. Τότε εκατοντάδες Ηλείοι εξορίστηκαν από τους Φράγκους επειδή είχαν συνεργασθεί με τους Τούρκους στη πρώτη Τουρκοκρατία. Σε αυτούς οι Τούρκοι όπου κατέφυγαν, έδωσαν το επώνυμο των χωριών τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Οι λετρίνες οι Λετρίνοι και ο Πύργος Ηλείας.

  Οι Λετρίνοι   Ήταν μια αρχαία πόλη κοντά στην πόλη του Πύργου. Είχε πάρει ακριβώς το όνομά της, από την ύπαρξη  εκεί πληθώρας δημοσίων απο...